ΣυΝΔΡΟΜΟ ΕΥΕΡεΘΙΣΤΟΥ ΕΝΤΕΡΟΥ

ΜΙΑ ΚΟΙΝΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΤΟΥ ΕΝΤΕΡΟΥ

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΣΕΕ;

Το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (ΣΕΕ/IBS) είναι μια συνηθισμένη λειτουργική γαστρεντερική διαταραχή που επηρεάζει το παχύ έντερο. Τα τυπικά συμπτώματα περιλαμβάνουν κοιλιακό άλγος, κράμπες, φούσκωμα, αέρια, δυσκοιλιότητα ή διάρροια ή και τα δύο.

Ο επιπολασμός του ΣΕΕ στη Σουηδία αναφέρεται στο ~16% και είναι αρκετά παρόμοιος σε διάφορες χώρες, παρά τις σημαντικές διαφορές στον τρόπο ζωής.

Το ΣΕΕ δεν αυξάνει τον κίνδυνο για σοβαρές ασθένειες όπως ο καρκίνος του παχέος εντέρου, αλλά αποτελεί μια χρόνια νόσο με έντονες αρνητικές επιπτώσεις στην καθημερινή ζωή πολλών ασθενών παγκοσμίως.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Το ΣΕΕ συνήθως προκαλεί μακροχρόνια συμπτώματα επαναλαμβανόμενου κοιλιακού πόνου ή δυσφορίας, που σχετίζονται με αλλαγή στη συχνότητα των κενώσεων ή/και αλλαγή στη μορφή των κενώσεων (διάρροια/δυσκοιλιότητα).

Άλλα τυπικά συμπτώματα είναι το φούσκωμα, η κοιλιακή διάταση, ο μετεωρισμός και οι βορβορυγμοί. Το ΣΕΕ συνδέεται επίσης συχνά με άλλες μη εντερικές ενοχλήσεις όπως η δυσπεψία, η ναυτία και η καούρα.

Τα συμπτώματα μπορεί να έχουν τη μορφή επεισοδίων και να επηρεάζουν έντονα την καθημερινή ζωή και την κοινωνική λειτουργικότητα. Πολλοί ασθενείς με ΣΕΕ βιώνουν χειρότερες περιόδους ακολουθούμενες από περιόδους κατά τις οποίες τα συμπτώματα βελτιώνονται ή και εξαφανίζονται.

Επίσης, τα συμπτώματα συνήθως σχετίζονται με την πρόσληψη τροφής και την αφόδευση.

Θα πρέπει πάντα να συμβουλεύεστε γιατρό εάν δείτε επίμονες αλλαγές στις εντερικές σας συνήθειες ή άλλα σημάδια ή συμπτώματα που μπορεί να υποδηλώνουν μια σοβαρότερη κατάσταση.

Διαβάστε περισσότερα...

Σημάδια και συμπτώματα που απαιτούν άμεση προσοχή είναι:

  • Επίμονος πόνος (δεν ανακουφίζεται με την αποβολή αερίων ή την κένωση του εντέρου)
  • Ακούσια απώλεια βάρους
  • Αιμορραγία – αιμορραγία από το ορθό,
  • Σιδηροπενική αναιμία
  • Διάρροια τη νύχτα
  • Εμετός (ανεξήγητος)

Πάντα να συμβουλεύεστε γιατρό εάν έχετε οποιαδήποτε απορία σχετικά με τα συμπτώματά σας.

Ο πόνος και οι κράμπες στην κοιλιακή χώρα είναι τυπικά συμπτώματα του ΣΕΕ. Ο πόνος συνήθως ανακουφίζεται με την κένωση του εντέρου.

Το φούσκωμα ή το αίσθημα φουσκώματος είναι επίσης τυπικό σε πολλούς ασθενείς με ΣΕΕ. Το φούσκωμα επίσης ανακουφίζεται συνήθως με την κένωση του εντέρου.

Ο μετεωρισμός ή τα αυξημένα αέρια αναφέρονται συχνά ως σύμπτωμα από τους ασθενείς με ΣΕΕ. Η ποσότητα των αερίων είναι συνήθως παρόμοια με εκείνη των ατόμων που δεν πάσχουν από ΣΕΕ, αλλά στους ασθενείς με ΣΕΕ τα αέρια προκαλούν συμπτώματα.

Ορισμένοι ασθενείς εμφανίζουν περιόδους διάρροιας (IBS-D) που μερικές φορές εναλλάσσονται με περιόδους δυσκοιλιότητας (IBS-M).

Κάποιοι ασθενείς με ΣΕΕ εμφανίζουν περιόδους δυσκοιλιότητας (IBS-C), ενώ άλλοι βιώνουν περιόδους εναλλαγής δυσκοιλιότητας / διάρροιας (IBS-M).

ΥΠΟΤΥΠΟΙ ΣΕΕ

Το ΣΕΕ μπορεί να διακριθεί σε επιμέρους υπο-τύπους με βάση τα χαρακτηριστικά των κοπράνων. ΣΕΕ με διάρροια (IBS-D), ΣΕΕ με δυσκοιλιότητα (IBS-C) και ΣΕΕ με μικτού τύπου εντερικές συνήθειες ή κυκλικές εναλλαγές διάρροιας-δυσκοιλιότητας (IBS-M).

Οι επικρατούσες εντερικές συνήθειες εκτιμώνται με βάση τη μορφή των κοπράνων, σε ημέρες με τουλάχιστον μία μη-φυσιολογική κένωση.

Οι ασθενείς με ΣΕΕ συχνά μεταβαίνουν από τον έναν υπο-τύπο στον άλλον και έχουν προταθεί κι άλλες υποκατηγοριοποιήσεις.

Άλλες προτεινόμενες υποκατηγορίες είναι:

  • ΣΕΕ με προεξάρχον σύμπτωμα τη δυσλειτουργία του εντέρου
  • ΣΕΕ με προεξάρχον σύμπτωμα τον πόνο
  • ΣΕΕ με προεξάρχον σύμπτωμα το φούσκωμα
  • μετα-λοιμώδες ΣΕΕ (PI-IBS)
  • προκαλούμενο από τροφή (γεύμα)
  • ΣΕΕ που σχετίζεται με το στρες

Το μετα-λοιμώδες ΣΕΕ (PI-IBS) έχει πλέον χαρακτηριστεί αρκετά καλά. Γνωρίζουμε με βεβαιότητα ότι μπορεί να αναπτυχθεί ΣΕΕ μετά από σοβαρή διάρροια (γαστρεντερίτιδα) προκαλούμενη από βακτήρια ή ιούς.

> 25% των εντερικών κενώσεων με BSFS 1 ή 2 και <25% των εντερικών κενώσεων με BSFS 6 ή 7.

Εναλλακτικά, για την επιδημιολογία ή την κλινική πράξη: Ο ασθενής αναφέρει ότι οι μη-φυσιολογικές κενώσεις του εντέρου αφορούν συνήθως δυσκοιλιότητα (όπως ο τύπος 1 ή 2 στην BSFS).

>25% των εντερικών κενώσεων με BSFS 6 ή 7 και <25% των εντερικών κενώσεων με BSFS 1 ή 2.

Εναλλακτικά, για την επιδημιολογία ή την κλινική πράξη: Ο ασθενής αναφέρει ότι οι μη-φυσιολογικές κενώσεις του εντέρου αφορούν συνήθως διάρροια (όπως ο τύπος 6 ή 7 στην BSFS).

>25% των εντερικών κενώσεων με BSFS 1 ή 2 και >25% των εντερικών κενώσεων με BSFS 6 ή 7.

Εναλλακτικά, για την επιδημιολογία ή την κλινική πράξη: Ο ασθενής αναφέρει ότι οι μη-φυσιολογικές κενώσεις του εντέρου αφορούν συνήθως και δυσκοιλιότητα και διάρροια (περισσότερο από το ένα τέταρτο του συνόλου των μη-φυσιολογικών κενώσεων ήταν δυσκοιλιότητα και περισσότερο από το ένα τέταρτο ήταν διάρροια, χρησιμοποιώντας την κλίμακα BSFS).

Οι ασθενείς που πληρούν τα διαγνωστικά κριτήρια του ΣΕΕ αλλά οι εντερικές τους συνήθειες δεν μπορούν να κατηγοριοποιηθούν με ακρίβεια σε μία από τις 3 ομάδες, θα πρέπει να κατηγοριοποιούνται ως πάσχοντες από αταξινόμητο ΣΕΕ.

PI-IBS

PI-IBS

Μια υποομάδα ασθενών με ΣΕΕ εμφανίζει συμπτώματα...

ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Το ΣΕΕ είναι μια ασθένεια με ευρέως αποδεκτά, σαφώς καθορισμένα και αντικειμενικά κριτήρια διάγνωσης.

Ορίζεται ως υποτροπιάζουσα λειτουργική διαταραχή του εντέρου με διαγνωστικά κριτήρια που βασίζονται στα συμπτώματα, ελλείψει ανιχνεύσιμων οργανικών αιτιών.

Τα συμπτώματα δεν είναι ειδικά για το ΣΕΕ, καθώς τέτοια συμπτώματα μπορεί να παρουσιάζει περιστασιακά σχεδόν ο καθένας. Προκειμένου να διακρίνουν το ΣΕΕ από την παροδική εντερική συμπτωματολογία, οι ειδικοί υπογραμμίζουν τη χρόνια και υποτροπιάζουσα φύση του.

Τα πιο πρόσφατα κριτήρια για τη διάγνωση λειτουργικών γαστρεντερικών διαταραχών (ΛΓΕΔ), διαταραχών του εντέρου όπως το ΣΕΕ, κυκλοφόρησαν το 2016 (Ρώμη IV).

Τα κριτήρια της Ρώμης IV ορίζουν το ΣΕΕ ως:

Υποτροπιάζον κοιλιακό άλγος, που εμφανίζεται κατά μέσο όρο τουλάχιστον 1 ημέρα την εβδομάδα τους τελευταίους 3 μήνες και συνδέεται με 2 ή περισσότερα από τα ακόλουθα κριτήρια:

1. Σχετίζεται με τις κενώσεις

2. Συνδέεται με αλλαγή στη συχνότητα των κοπράνων

3. Συνδέεται με αλλαγή στο σχήμα (εμφάνιση) των κοπράνων

Τα κριτήρια πρέπει να πληρούνται για τους τελευταίους 3 μήνες με έναρξη των συμπτωμάτων τουλάχιστον 6 μήνες πριν από τη διάγνωση.

Το Ίδρυμα της Ρώμης

Το Ίδρυμα της Ρώμης

Το Ίδρυμα της Ρώμης (Rome Foundation) είναι ένας ανεξάρτητος οργανισμός (μη κερδοσκοπικός) που υποστηρίζει δραστηριότητες σχετικές με τη διάγνωση...

read more

ΑΙΤΙΑ

Η ακριβής αιτιολογία του ΣΕΕ είναι άγνωστη. Οι έρευνες έχουν προτείνει κάποιες πιθανές εξηγήσεις για τους λόγους για τους οποίους κάποιοι άνθρωποι εμφανίζουν ΣΕΕ.

 

  • Οι έρευνες έχουν δείξει ότι το μικροβίωμα (εντερική χλωρίδα), δηλαδή τα βακτήρια στο έντερο, διαφέρει ανάμεσα σε υγιή άτομα και πάσχοντες από ΣΕΕ. Η εντερική χλωρίδα μας έχει καίριο ρόλο στην υγεία και οι αλλαγές στα βακτήρια του εντέρου θα μπορούσαν να εμπλέκονται στο ΣΕΕ.
  • Το πλεόνασμα βακτηρίων στο έντερο (βακτηριακή υπερανάπτυξη) έχει επίσης προταθεί ως πιθανό αίτιο.

Διαβάστε περισσότερα...

  • Όπως αναφέρθηκε, η γαστρεντερίτιδα, η φλεγμονή του εντέρου που προκαλείται από βακτήρια ή ιούς, μπορεί να οδηγήσει σε ΣΕΕ. Ωστόσο, κάποιοι ασθενείς με ΣΕΕ έχουν και αυξημένο αριθμό κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος στο έντερό τους, ακόμη και χωρίς προηγούμενη γαστρεντερίτιδα. Στο ΣΕΕ, φαίνεται να υπάρχει μια ανοσολογική αντίδραση που σχετίζεται τουλάχιστον με τον πόνο και τη διάρροια.
  • Οι λείοι μύες στα τοιχώματα του εντέρου μετακινούν κανονικά την τροφή που τρώμε μέσω του πεπτικού σωλήνα. Εάν διαταραχθούν οι κινήσεις των μυών και γίνουν είτε πιο αργές είτε πιο γρήγορες, μπορεί να αναπτυχθούν συμπτώματα που μοιάζουν με το ΣΕΕ – αέρια, φούσκωμα, διάρροια, δυσκοιλιότητα. Η δυσλειτουργία των εντερικών μυών θα μπορούσε να εμπλέκεται στο ΣΕΕ.
  • Έχει επίσης προταθεί ότι στο ΣΕΕ εμπλέκεται και ο “εντερικός εγκέφαλος” (το εντερικό νευρικό σύστημα) και ο τρόπος που αυτός επικοινωνεί με τον εγκέφαλό μας. Όταν διαταράσσεται η λειτουργία αυτού του περίπλοκου νευρικού συστήματος, η φυσιολογική κίνηση του εντέρου μπορεί στους ασθενείς με ΣΕΕ να προκαλέσει πιο έντονη εμπειρία από την φυσιολογική.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΓΙΑ ΤΟ ΣΕΕ

References:

Blomquist L Osterberg E, Krakau I, et al. A population study on irritable bowel syndrome and mental health. Scand J Gastroenterol. 2000.

F. Mearin, B. E. Lacy, L. Chang, W. D. Chey, A. J. Lembo, M. Simren, et al. Bowel Disorders. Gastroenterology. 2016.

ICD 10. ICD 10

P. et al. (MARCH 2016) Enck. Supplementary information S1 IBS Nat Rev Dis Primers. Nature Reviews. 2016.

P. Enck, Q. Aziz, G. Barbara, A. D. Farmer, S. Fukudo, E. A. Mayer, et al. Irritable bowel syndrome. Nat Rev Dis Primers. 2016;2:16014.

R. Spiller, Q. Aziz, F. Creed, A. Emmanuel, L. Houghton, P. Hungin, et al. Guidelines on the irritable bowel syndrome: mechanisms and practical management. Gut. 2007;56(12):1770-98.

S. A. Walter, L. Kjellstrom, H. Nyhlin, N. J. Talley and L. Agreus. Assessment of normal bowel habits in the general adult population: the Popcol study. Scand J Gastroenterol. 2010;45(5):556-66.

The Rome Foundation. Appendix A Rome III Diagnostic Criteria for Functional Gastrointestinal Disorders